| USD $ | EURO € | ALTIN |
| USD $ | EURO € | ALTIN |
by Başar Kaya
Ekonomik dalgalanmalardan bağımsız olarak, ülkemizde yerleşik yazılım şirketlerinin ihracata yönelmeleri, henüz ihracat yapmayan şirketlerin ihracata başlayabilmeleri ve hali hazırda ihracat yapan şirketlerin satış hacimlerini artırabilmeleri sağlamak amacıyla Ticaret Bakanlığı nezdinde yürütülen destek programlarında yepyeni bir sayfa açıldı.
Aslında, 26.05.2015 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete ile birlikte hayatımıza giren ve o dönemlerde Ekonomi Bakanlığı (2018 itibariyle de Ticaret Bakanlığı) nezdinde uygulama alınan “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” kapsamında, “mobil uygulaması” ve “mobil oyunu” bulunan yazılım şirketlerine “döviz bazında” hibe destekleri sağlanmaktaydı.
Yukarıda ifade ettiğim “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” hakkındaki tüm detayları daha evvel bir başka blog yazımda ifade etmiştim. Bu yazının devamını okumadan evvel, aşağıda yer alan geçmiş tarihli blog yazımı incelemenizi şiddetle tavsiye ederim.
26.05.2015'de yürürlüğe alınan “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” kapsamında sadece mobil uygulama ve mobil oyun sahibi yazılım şirketlerinin destekleniyor olması, bahsi geçen hibe desteklerinden yararlanabilecek şirket sayısını son derece kısıtlıyordu. Ayrıca, bu destek kapsamında sunulan 11 farklı hibe programında tam olarak “hangi faaliyetlerin ve hangi durumlarda” desteklenmekte olduğunun açıkça ifade edilmemesi de başvuru yapan şirketleri çoğu zaman muallakta bırakıyordu.
Yani zaten uzun zamandır hem firmalar hem de danışmanlık firmaları nezdinde “yazılım sektörüne yönelik hibe destekleriyle alakalı” yapısal düzenlemelerin hayata geçirilmesi bekleniyordu.
Sektörün beklentileri karşılıksız kalmadı ve 20.04.2022 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete ile birlikte yazılım sektörüne yönelik yeni ve çok daha kapsamlı bir destek programı ve 39 farklı konuda hibe desteğini bünyesinde barındıran “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması Ve E Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı” duyuruldu (yazılım sektöründeki şirketler ise 35 konuda destek başvuru yapabiliyor).
Programla alakalı tüm detayların yer aldığı Genelge’ye ulaşmak için:
https://ticaret.gov.tr/data/6267e9a013b8760630800333/5447%20UUEG.pdf
Not: 19.04.2022 tarihi öncesinde mobil uygulama veya mobil oyununuzla alakalı yaptığınız yurtdışına yönelik harcamalar için yine “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” kapsamında başvuru yapabilirsiniz.
Bahsi geçen “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması ve E Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı”nın uygulamaya alınmasıyla birlikte “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” da yürürlükten kaldırıldı. Yani artık yazılım sektörüne yönelik ihracat odaklı tüm hibe destekleri tek elden ve “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması” programı kapsamında yürütülecek.
Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması programı da yine Ticaret Bakanlığı nezdinde ve “Hizmet İhracatçıları Birliği” koordinasyonunda yürütülecek. Kısacası, ihracat odaklı giderlerine ilişkin hibe desteği almak isteyen yazılım şirketleri yine Hizmet İhracatçıları Birliğine üye olmak ve/veya var olan üyeliklerini yenilemek durumda.
Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması programı,
olmak üzere 3 ana başlıkta toplam 39 farklı hibe destek alt başlığından oluşmaktadır.
Yukarıda bahsedilen başlıkların detaylarına girmeden evvel, bu program ile yürürlükten kaldırılan “Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar” arasındaki farkları ve hayatımıza yeni giren uygulama ve kuralları özetlemek isterim:
Eski programda her bir destek alt başlığı için “Dolar bazında” üst limitler söz konusuydu. Örneğin “Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği” kapsamında şirketlere yılda $400.000'a kadar hibe desteği verilebiliyordu.
Yeni programda ise tüm destek alt başlıklarının destek üst limitleri TL bazında belirlenmiş durumda. Örneğin “Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği” kapsamında şirketlere yılda 3.600.000 TL’ye kadar hibe desteği verilecek.
Eski programda “NACE kodu itibariyle” yazılım sektöründe yer alan ve mobil uygulaması ya da mobil oyunu bulunan şirketlere, bahsi geçen mobil ürünlerin yurtdışına yönelik ve yabancı dildeki giderlerine ilişkin hibe desteği sağlanıyordu.
Yeni programda ise, “NACE kodu itibariyle” şu sektörlerde ve/veya alanlarda faaliyet gösteren tüm teknoloji şirketleri hibe desteklerinden yararlanabilecek.
Kısacası artık sadece mobil ürünü olanlar değil, yukarıdaki listede yer alan sektör veya alanlarda faaliyet gösteren tüm teknoloji şirketleri ihracata yönelik giderleri için hibe desteği alabilecek.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı
Eski programda, “programdan yararlanmaya uygun niteliklere sahip” işletmelerin yalnızca mobil uygulamaları veya mobil oyunlarına yönelik giderleri destek kapsamındaydı.
Yeni programda ise, şirketlerin “5 adet farklı ürününe kadar” ihracat odaklı tanıtım, reklam ve pazarlama giderleri destekleneceği gibi ek olarak şirketlerin “üründen bağımsız genel tanıtımlarıyla alakalı” giderleri de destek kapsamına alındı.
Kısacası yazılım sektöründeki şirketler artık yurt dışındaki firma tanıtım, reklam ve pazarlama giderleri için de hibe desteği alabilecek.
2006 yılında “uluslararası pazarlarda kaliteli Türk malı imajının oluşturulmasını sağlamak ve global ölçekte markalaşmayı teşvik etmek” amacıyla “TURQUALITY” programı başlatılmıştı ve bu programdan şu ana kadar çok büyük oranda imalat sektöründeki firmaların yararlanmaktaydı.
20.04.2022'de yayınlanan yeni mevzuatla birlikte, bu programın “yazılım sektöründeki firmaların ihtiyaç ve taleplerine uygun olarak düzenlenmiş versiyonu” olan “E-TURQUALITY — Bilişimin Yıldızları” programı hayata geçirildi.
E-TURQUALITY programı, bakanlık tarafından seçilen az sayıdaki yazılım şirketinin 5 yıl süreyle yararlanabileceği 18 farklı destek programını kapsamaktadır (detayları ilerleyen kısımlarda bulacaksınız).
Eski programda, mobil uygulama veya mobil oyun sahibi yazılım şirketlerinin “uluslararası pazarlarda rekabet avantajını artırmak üzere pazarlama stratejisi, yurtdışı pazar yapısı ve pazara giriş konularındaki teknik, hukuki ve finansal danışmanlık alım giderlerinin” desteklendiği “Danışmanlık Desteği” yer almaktaydı ve şirketlere yıllık $200.000'a kadar hibe desteği verilmekteydi.
Yeni programda ise, “E-TURQUALITY” kapsamında seçilen şirketler hariç olmak üzere, yazılım şirketlerinin ihracata yönelik danışmanlık giderleri destek kapsamı dışında bırakıldı. Yani artık “danışmanlık” konulu herhangi bir ihracat gideri için yazılım şirketleri hibe desteği alamayacak.
Bunun yanı sıra, eski programda “Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği” kapsamında dijital pazarlama ajanslarından ve/veya üçüncü parti şirketlerden alınan “sosyal medya yönetimi hizmetleri” de desteklenmekteyken, yeni programla birlikte herhangi bir kişi ya da kurumdan “sosyal medya yönetimi” amacıyla alınan hizmetlere ilişkin giderler de tamamıyla destek kapsamı dışında bırakıldı.
6) Yıl Bazında İbraz Edilmesi Gereken Evrak Sayısı Arttı
Eski programda, ihracat odaklı hibe desteklerinden yararlanmak için her yıl “HİB (Hizmet İhracatçıları Birliği) Üyelik Aidatını” ödemek yeterliydi.
Yeni programda ise, HİB’in yıllık aidatına ek olarak, hibe destek programlarından yararlanmak isteyen tüm şirketlerin her yılın başında “Şirket Bilgi Formu ve Destek Tahhhütnamesi” ve “YMM onaylı Finansal Bilgi Formu” başlıklı dokümanları HİB’e göndermesi kuralı uygulamaya alındı.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında, “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması ve E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı” kapsamında yer alan destek başlıklarına ve detaylarına bakalım:
HİB’e kayıtlı olan ve E-TURQUALITY programında yer almayan tüm bilişim şirketlerinin “İhracata Hazırlık ve Kurumsal Kapasite Oluşturma Aşaması Destekleri” kapsamında;
olmak üzere yararlanabileceği 8 ayrı hibe destek başlığı söz konusudur:
(Lütfen yüksek çözünürlüklü versiyon için görsele tıklayın)
Yukarıdaki tablonun excel versiyonuna şu link aracılığıyla erişebilirsiniz:
“İhracata Hazırlık ve Kurumsal Kapasite Oluşturma Aşaması Destekleri” ile alakalı başvuru evrakları ve ihtiyaç duyabileceğiniz tüm destekleyici dokümanlara ise buradan erişebilirsiniz.
HİB’e kayıtlı olan ve E-TURQUALITY programında yer almayan tüm bilişim şirketlerinin “Yurtdışına Yönelik Pazarlama ve Pazarda Tutundurma Aşaması Destekleri” kapsamında;
olmak üzere yararlanabileceği 7 ayrı hibe destek başlığı söz konusudur:
Yukarıdaki tablonun excel versiyonuna şu link aracılığıyla erişebilirsiniz:
“Yurtdışına Yönelik Pazarlama ve Pazarda Tutundurma Aşaması Destekleri” ile alakalı başvuru evrakları ve ihtiyaç duyabileceğiniz tüm destekleyici dokümanlara buradan erişebilirsiniz.
HİB’e kayıtlı olan ve Ticaret Bakanlığı tarafından E-TURQUALITY programına kabul edilen bilişim şirketlerinin “E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı” kapsamında;
olmak üzere yararlanabileceği 18 ayrı hibe destek başlığı söz konusudur:
Maalesef görselin boyutu sebebiyle yazıları okumak pek kolay olmayabilir. Lütfen aşağıdaki linkten excel formatını inceleyin.
Yukarıdaki tablonun excel versiyonuna şu link aracılığıyla erişebilirsiniz:
“E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı” ile alakalı başvuru evrakları ve ihtiyaç duyabileceğiniz tüm destekleyici dokümanlara ise buradan erişebilirsiniz.
“E-Turquality — Bilişimin Yıldızları Programında” yer almak isteyen şirketlerin takip etmesi gereken prosedür şu şekildedir:
E-Turquality Başvuru Prosedürü (Kaynak: Ticaret Bakanlığı)
Başvuru yapan yazılım şirketinin “serbest bölgede ya da teknoparkta yer alması”, “TEYDEB destekli en az 1 projesinin olması”, “marka, ürün veya hizmet tescil belgesine sahip olması” veya “teknolojik ürün deneyim belgesine sahip olması” gibi kriterler, şirketlerin desteklenme ihtimali artıracaktır.
E-TURQUALITY programına seçilemeyen ya da başvurmayan yazılım şirketleri, “Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması” programı kapsamındaki diğer 15 farklı konuda sunulan hibe desteklerine başvurabilecekler.
Özetle, bilişim sektöründeki şirketlerin yukarıda detaylıca anlattığım desteklerden yararlanmak için 2 alternatifi var:
E-Turquality’e başvurmak, prosedürleri takip etmek ve her yıl bu program kapsamındaki süreçleri ve başvuruları yönetmek ciddi anlamda mesai gerektiriyor. Haliyle, eğer yıl bazında yurtdışına yönelik olarak 20–25M TL reklam harcaması yapmıyorsanız, yıllık cironuz $5–10M’dan daha yüksek değilse ve henüz yurtdışında farklı ülkelerde yerleşkeler açmamışsanız, bence E-Turquality’e başvurmanıza gerek yok. HİB’e üye olarak diğer 2 destek programındaki 15 farklı başlıktan kolaylıkla yararlanabilirsiniz.
“Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması ve E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı” kapsamındaki hibe desteklerinden yararlanabilmeniz için ön şart, Hizmet İhracatçıları Birliği’ne üye olmak.
HİB’e üye olmak için yapmanız gerekenler şu linkte yer alıyor:
https://www.hib.org.tr/Uyelik
HİB’e üyeliğinizi tamamladıktan sonra, 19.04.2022 tarihinden sonra yapılan veya yapmayı planladığınız harcamaların hangi destek programı kapsamında ve hangi alt başlığa uygun olduğunu tespit etmelisiniz.
Bu aşamada özellikle, ön onay gerektiren başvurular için ivedilikle HİB’e başvurmanızı, ön başvuru gerektirmeyen başvurularda ise Ateşe Onayı ya da “Faaliyet / Gerçekleşme Raporu” gibi dokümanlar ya da prosedürel işlemler talep edilip edilmediğini belirlemenizi öneririm.
Ön onay gerektiren başvurular “ön onay alınmadan yapılan harcamalar“ destek kapsamı dışında tutulduğu için bu konuya mutlaka dikkat etmelisiniz.
Tüm destek başvuruları (ön onay ve ödeme talep başvuruları) KEP (Kayıtlı E-Posta) aracılığıyla HİB’e ait “hib@hs01.kep.tr” adresi üzerinden online olarak ve e-imzalı şekilde yapılmakta. Başvurunuzla alakalı olası eksiklik durumunda veya ek bilgi / belge talebinde de HİB yine firmanızla KEP üzerinden iletişime geçiyor.
Tüm programlarda “harcama yapıldıktan sonra” başvuru yapılması zorunlu. Dolayısıyla, ilgili destek programları kapsamında harcama yapmadan önce, ilgili başlıkla alakalı tüm harcamaların yapıldığına, fatura ve ödeme belgelerinin elinizde bulunduğundan emin olun.
(Destek başvuruları için gereken başvuru evraklarını yukarıda ilgili destek başlıklarının altında belirttim)
Destek başvurusu yaptıktan sonra, kararın açıklanmasının en az 3 ayı bulabileceğini ve sunduğunuz başvuruya konu harcamaların şirketinize ödenmesinin ise 5–6 ay sürebileceğini göz önüne alarak planlama yapmanızı öneririm.
Ve tabiki altın kural: asla ve asla herhangi bir hibe destek programına güvenerek harcama yapmayın.
Son olarak, Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması Ve E Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı ile alakalı olarak Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan bilgilendirme sunumuna da buradan ulaşabilirsiniz.
İhracat taleplerinizin burada yayınlanması için iletisim@ihracathaber.com.tr adresimize yazınız.